Holandia: wszystkie mosty otwarte

Stopa bezrobocia w Holandii jest jedną z najniższych w całej Unii Europejskiej. I choć podatki wydają się wysokie, to zawierają już w sobie kwotę na trzy rodzaje ubezpieczenia społecznego (w tym państwową emeryturę). Jeżeli więc komunikacja w języku angielskim i niemieckim nie jest dla ciebie problemem, możesz sprawdzić, jak żyje się w kraju tulipanów, rowerów i przyczep kempingowych.

Papierkowa robota, czyli formalności

Zamelduj się. Od stycznia 2014 r. istnieje obowiązek rejestracji pobytu krótszego niż 4 miesiące. Aby to zrobić, musisz udać się do jednego z 19 holenderskich urzędów gminy i złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji Ludności (Basisregistratie Personen). Po zarejestrowaniu otrzymasz holenderski PESEL – numer BSN (Burgerservicenummer). Dodatkowe informacje na ten temat znajdziesz na stronie internetowej holenderskiego rządu oraz na portalu https://www.inspectieszw.nl/.

Legalizacja pobytu powyżej 3 miesięcy. W Holandii musisz zalegalizować swój pobyt jeśli wiesz, że jego długość przekroczy 4 miesiące. Sprawę załatwiasz w urzędzie gminy (w dziale ewidencji ludności, Gemeentelijke Basisadministratie, GBA) w ciągu 5 dni od momentu wjazdu. Urzędnikom będziesz musiał pokazać akt urodzenia, akt ślubu (oba przetłumaczone na język niderlandzki) oraz umowę najmu lub kupna mieszkania. Konieczne będzie również podanie adresu. Po dokonaniu formalności otrzymasz odpis z ewidencji ludności (uittreksel van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens) ważny 3 miesiące oraz numer BSN (Burgerservicenummer), konieczny, by podjąć zatrudnienie (odpowiednik polskiego PESEL-u).

Przed podjęciem pracy musisz się też zgłosić do Urzędu Imigracji i Naturalizacji (Immigratie- en Naturalisatiedienst, IND), by udowodnić – przy pomocy dokumentów – cel swego pobytu. Po dokonaniu rejestracji otrzymasz jej dowód w postaci nalepki wklejonej do paszportu lub innego dowodu tożsamości.

Formalności przy podejmowaniu pracy. Niezbędnym warunkiem podjęcia pracy, ale również płynnego poruszania się we wszystkich innych sprawach administracyjnych, jest posiadanie numeru BSN (odpowiednik polskiego NIP). To indywidualny numer ewidencyjny, który będzie ci służył do kontaktu z władzami. Aby go uzyskać, powinieneś zgłosić się z ważnym dokumentem tożsamości (dowód lub paszport) do lokalnego urzędu gminy.

W Holandii zawiera się zarówno umowy o pracę, jak i umowy o dzieło oraz umowy zlecenia. Kodeks cywilny przewiduje, że jeżeli osoba pracuje na rzecz innej osoby w każdym tygodniu lub przez co najmniej 20 godzin w miesiącu przez 3 kolejne miesiące, to mamy do czynienia z umową o pracę w odniesieniu do kwestii płacowych. Umowa o pracę jest porozumieniem pisemnym bądź ustnym. Mimo wszystko jednak wskazane jest, aby ważniejsze umowy sporządzać na piśmie.

Jeśli szukasz pracy – skorzystaj z oferty holenderskich służb zatrudnienia (UWV WERKbedrijf). W placówkach w całym kraju znajdziesz nie tylko propozycje pracy, ale również uzyskasz fachową poradę.

Warunki pracy

Godziny pracy. Zgodnie z holenderskim prawem, pracownik zatrudniony na pełen etat nie może pracować więcej niż 9 h dziennie i 45 h w tygodniu. W praktyce w Holandii pracuje się jednak mniej – średnio między 36 a 40 h tygodniowo (w zależności od branży).

Podatki. Jako obcokrajowiec będziesz musiał zapłacić podatek dochodowy w Holandii, jeśli spędzisz tam więcej niż 183 dni w roku. Wszystkich pracowników obowiązują dwa progi podatkowe: 37,7% (dla dochodów do 68 505 euro) oraz 49,5% (od nadwyżki od wymienionej kwoty). Niektórzy imigranci – np. lekarze oraz pracownicy sektora IT – mogą ubiegać się o zwolnienie od opodatkowania 30% dochodów.

Podstawowa stawka VAT wynosi 21 proc.

Urlop. Długość urlopu reguluje zazwyczaj umowa o pracę lub umowa zbiorowa. Masz jednak prawo do gwarantowanego minimum: czterokrotności liczby godzin pracy w tygodniu. Pracownik, który ma ustalony 40 godzinny tydzień pracy, ma więc prawo do 20 dni urlopu. Osoby, które pracują w niepełnym wymiarze godzin, mają prawo do odpowiednio krótszego urlopu. Większość umów zbiorowych ustala wymiar wyższy niż prawne minimum. Zwykle wynosi od 20 do 30 dni na rok dla pracowników zatrudnionych na pełen etat. Wiek pracowników i staż pracy również często odgrywają rolę, w szczególności w wypadku młodszych i starszych pracowników. Obu tym grupom mogą być przyznane dodatkowe dni urlopu. Prawo do urlopu nabywa się proporcjonalnie w trakcie roku. Np. pracownik, któremu przysługują 24 dni urlopu rocznie, nabywa prawo do 6 dni urlopu po 3 miesiącach pracy. Urlop może być wykorzystany wcześniej za zgodą pracodawcy. Niezależnie od wysokości zarobków, pracownikom przysługuje miesięczny dodatek urlopowy w wysokości 8 proc. wynagrodzenia.

Zasiłek dla bezrobotnych. Żeby móc starać się o holenderski zasiłek, trzeba mieć też przepracowane przynajmniej 26 tygodni w ostatnich 36 tygodniach przed pierwszym dniem rejestracji jako osoba bezrobotna. Nie wlicza się do tego okresu praca jako osoba samo-zatrudniona. Dla niektórych grup zawodowych (np. artyści, muzycy i pracownicy branży filmowej, stosuje się niższy wymóg: 16 z 39 tygodni).

Wysokość zasiłku jest obliczana indywidualnie w oparciu o średnią stawkę dzienną (dagloon) z ostatnich okresów zatrudnienia osoby wnioskującej. Przez pierwsze dwa miesiące bezrobotny otrzymuje 75 proc. średniej stawki dziennej, a w kolejnych 70 proc. stawki dziennej. Od kwoty zasiłku potrącane są składki na dodatek wakacyjny i ubezpieczenie chorobowe. W niektórych przypadkach potrąca się również składki emerytalne.

Zarobki i koszty życia

Ile zarobisz? W Holandii obowiązuje ustawowe wynagrodzenie minimalne ustalane dwa razy w roku. Ustawowa płaca minimalna w lipcu 2022 wynosiła 1756 euro brutto miesięcznie. Przeciętny holenderski pracownik zarabia jednak znacznie więcej. Średnia w 2022 roku wyniosła niecałe 3000 euro brutto miesięcznie, a mediana rocznych zarobków 60 000 euro brutto.

Ile musisz wydać? Na tle innych krajów UE Holandia jest dość drogim miejscem do życia. Najdroższy jest oczywiście Amsterdam. Tańsze jest mieszkanie na północy i wschodzie kraju niż w centrum i na zachodzie. Warto wiedzieć, że znalezienie mieszkania na wynajem może okazać się sporym wyzwaniem. Podczas podpisywania umowy najmu, zwykle wymagany jest depozyt w wysokości miesięcznego czynszu, który zostanie ci zwrócony przy rozwiązaniu umowy. Koszt wynajmu pokoju to min. 400-500 euro miesięcznie.

Jak założyć firmę

Własna działalność gospodarcza. Żeby założyć swoją firmę w Holandii, powinieneś zarejestrować się w Izbie Handlowej (Kamer van Koophandel) oraz w urzędzie skarbowym (Belastingdienst). By załatwić formalności, musisz przedstawić urzędnikom odpowiedni formularz wpisowy, ważny dokument tożsamości, odpis z ewidencji mieszkańców (GBA), a także oryginał umowy najmu lokalu. Przy rejestracji przedsiębiorcy automatycznie nadawany jest numer VAT (BTW-nummer). Nie ma potrzeby udawać się specjalnie po niego do urzędu skarbowego.

Działalność gospodarczą powinieneś zgłosić maksymalnie tydzień przed lub tydzień po rozpoczęciu faktycznej działalności. Po rejestracji firmy otrzymasz ośmiocyfrowy numer identyfikacyjny (KvK- numer), odpowiednik polskiego numeru REGON.

Uwaga! Jeśli masz działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce, możesz wykorzystać inną ścieżkę - wystąpić do holenderskiej Izby Handlowo-Przemysłowej o wydanie zaświadczenia uznającego działalność założoną w Polsce.

W Holandii osoby samozatrudnione nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na wypadek bezrobocia, choroby i niezdolności do pracy. Wiele towarzystw ubezpieczeniowych oferuje jednak dodatkowe indywidualne ubezpieczenia w tym zakresie.

Kogo wchłonie rynek pracy

W Holandii poszukują przede wszystkim pracowników produkcyjnych i magazynowych. Nie ma również problemów ze znalezieniem pracy sezonowej – przy tulipanach czy pakowaniu owoców, warzyw i ryb. Jeżeli jesteś doświadczonym specjalistą znającym języki, również nie powinieneś mieć problemów ze znalezieniem zatrudnienia (jeżeli tylko wykażesz swoje doświadczenie i kompetencje zawodowe). W sierpniu 2022 r. holenderska stopa bezrobocia była jedną z najniższych w Europie – wynosiła 3,8 proc. Wśród młodych wskaźnik ten był dwa razy wyższy.

Dozwolone od lat...

Młodzi ludzie poniżej 16. roku życia mogą podjąć pracę tylko pod pewnymi określonymi warunkami. Ludzie w wieku 16 i 17 lat mogą pracować, ale praca nie może zagrażać zdrowiu (zakaz pracy w hałasie, ciasnych pomieszczeniach i przy substancjach toksycznych). Nie mogą też pracować na „nocki”, między godz. 23 a 6 rano.

Czy wiesz, że…?

Amsterdam jest położony między licznymi kanałami, dlatego bywa nazywany miastem mostów. W stolicy Holandii jest ich aż 1281!
Holendrzy uwielbiają pić kawę. Statystyczny Holender pije jej rocznie około 140 litrów.
Holandia to największy na całym świecie eksporter piwa. Każdego roku eksportowane jest ponad 1,5 miliarda litrów chmielnego napoju.
Większość Holendrów wybiera się na urlop z przyczepą kempingową. Nie wybierają hoteli, ale szuka miejsca do postawienia przyczepy.
480 tys. – tylu pracowników brakowało na holenderskim rynku pracy w lipcu 2022 r.
49,5% – tyle podatku dochodowego płaci statystyczny Holender.

#holandia #praca