Studia na Łotwie

Łotwa wyróżnia się w Europie własnym systemem punktowania osiągnięć w nauce. Z roku na rok uruchamia też coraz więcej kierunków z wykładowym angielskim lub rosyjskim, dzięki czemu liczba studentów zagranicznych rośnie.

System nauki i szkolnictwa wyższego

Uczelnie. Studenci mają do wyboru sześć uniwersytetów oraz kilkadziesiąt innych szkół wyższych i koledży (koledža) różnego typu – od lotniczych po kosmetologiczne. Uczelnie sektora uniwersyteckiego oferują pełny cykl studiów (łącznie z doktorskimi) zarówno na kierunkach o profilu zawodowym, jak i akademickim. Sektor pozauniwersytecki umożliwia zdobycie co najwyżej tytułu magistra, zwykle na kierunkach o profilu zawodowym. Trzecią grupę szkół tworzą koledże, które funkcjonują zarówno jako części innych uczelni, jak i samodzielne podmioty. Pełen wykaz instytucji znaleźć można na stronie Eplatforma.
Na Łotwie funkcjonuje krajowy system akumulacji punktów zgodny z systemem ECTS (1 punkt w miejscowym systemie to 1,5 punktu w ECTS).

Stopnie akademickie. Łotewskie uczelnie oferują kierunki o profilu akademickim lub zawodowym. Studia podzielone są na trzy etapy, zgodnie z założeniami Procesu bolońskiego. Ścieżka akademicka obejmuje 3- lub 4-letnie studia licencjackie (łotewski dyplom bakalaurs) oraz rocznie lub dwuletnie studia magisterskie (łotewski dyplom maģistrs). Najzdolniejsi mogą kontynuować naukę na studiach III stopnia – doktoranckich (minimum 3 lub 4 lata). Ścieżka zawodowa (łot. profesionālā augstākā izglītība) jest podobna: po maturze studenci kończą najpierw 4-letnie studia I stopnia (tytuł professional bachelor, łot. bakalaurs), a następnie roczne lub dwuletnie studia magisterskie (tytuł professional master). Absolwenci szkół średnich mogą również wybrać naukę na koledżach – oferujących 2- lub 3-letnie zawodowe studia pierwszego stopnia (first-level professional higher education programmes – „college programmes”), których ukończenie nie oznacza jednak uzyskania stopnia licencjata. Dostępne są również tzw. studia drugiego stopnia (second level professional higher education programmes – „university programmes”), trwające rok (dla licencjatów) lub 4 lata (dla absolwentów szkół średnich). Studenci mogą też skorzystać ze ścieżki zintegrowanej – na medycynie, farmacji i stomatologii nauka trwa 5 lub 6 lat, a kandydaci przyjmowani są prosto po maturze. Więcej szczegółowych informacji na stronie: www.studyinlatvia.lv.

Rekrutacja - wymagania i formalności

Tryb rekrutacji i dokumenty. Podstawowe wymagania wobec kandydatów są proste: konieczne jest świadectwo ukończenia szkoły średniej (matura z liceum: atestāts par vispārējo vidējo izglītību lub po szkole średniej zawodowej: diploms par profesionālo vidējo izglītību), potwierdzenie znajomości języka wykładowego (np. TOEFL na poziomie 70-90) oraz – ewentualnie – potwierdzenie poziomu wiedzy w trakcie egzaminów lub rozmów kwalifikacyjnych. Zazwyczaj zestaw dokumentów wymaganych przez uczelnię na Łotwie obejmuje (na przykładzie Uniwersytetu w Rydze): certyfikowaną kopię świadectwa maturalnego oraz arkusz ocen w języku polskim, potwierdzone notarialnie tłumaczenie tego dokumentu na język angielski lub łotewski, formularz aplikacyjny, potwierdzenie uiszczenia opłaty wstępnej, fotografię paszportową oraz – w niektórych przypadkach – certyfikat językowy, list motywacyjny, curriculum vitae i świadectwo szczepień (na medycynie). Więcej informacji na stronie Study in Latvia. Uznawaniem zagranicznych dyplomów zajmuje się Academic information centre, które wydaje stosowne certyfikaty. Kandydaci muszą je dostarczyć – wraz z innymi dokumentami – do wybranych szkół wyższych. Poradnik krok po kroku jak aplikować znajduje się tutaj.

Terminy. Daty warto sprawdzać na stronach internetowych wybranych uczelni – np. Uniwersytet w Dyneburgu (Daugavpils University) w roku akademickim 2022/2023 prowadzi rekrutację od stycznia do początku sierpnia.

Egzaminy. Najważniejszym kryterium oceny kandydatów są oceny na świadectwie maturalnym – przede wszystkim z tych przedmiotów, które są związane z kierunkiem studiów. Egzaminy wstępne lub rozmowy kwalifikacyjne organizują tylko nieliczne szkoły, głównie artystyczne, sportowe i wojskowe.

Znajomość języka, certyfikaty

Większość kierunków na Łotwie wykładanych jest po łotewsku, rosyjsku lub angielsku. Zwykle jednak miejscowe uczelnie nie określają, jakie konkretne certyfikaty uprawniają do podjęcia studiów – znajomość języka sprawdzają „w praniu”, czyli podczas dyskusji w trakcie zajęć. Tylko nieliczne szkoły wymagają zaświadczeń – np. w przypadku języka angielskiego certyfikatu TOEFL.

Pozwolenie na pobyt

Jeśli zamierzasz mieszkać na Łotwie dłużej niż 90 dni, musisz postarać się o potwierdzenie prawa pobytu. Urzędnicy będą wymagali od ciebie następujących dokumentów: wypełnionego wniosku, dowodu lub paszportu, jednego zdjęcia, zaświadczenia z uczelni oraz dowodu ubezpieczenia zdrowotnego. Formalności załatwić trzeba w Urzędzie ds. Obywatelstwa i Migracji w Rydze (OCMA). Więcej informacji o procedurze rejestracyjnej znajdziesz na stronach łotewskiego OCMA.

Koszty studiów i zakwaterowania

Czesne. Na Łotwie można studiować bezpłatnie, jeśli osiąga się bardzo dobre wyniki w nauce. Reszta studentów musi płacić, a stawki zależą od etapu studiów i kierunku. Za rok studium nauczycielskiego trzeba zapłacić zaledwie 1000 euro, ale chirurgia szczękowa kosztuje już 14 tys. euro, a studia MBA na kierunku Business Administration – aż 33 tys. euro. Najczęściej wysokość czesnego mieści się w przedziale od 700 do 7700 euro za rok nauki na studiach licencjackich oraz od 1070 do 9550 euro na studiach magisterskich. Szczegółowe informacje znaleźć można w wyszukiwarce kierunków na stronie studyinlatvia.lv oraz w raporcie Eurydice.

Utrzymanie i zakwaterowanie. Miejscowe uczelnie szacują, że na przeżycie na Łotwie potrzeba 450-700 euro miesięcznie. Za obiad na mieście zapłacić trzeba od 5 do 20 euro, mleko kosztuje 1 euro, a chleb 0,5-1 euro. Ceny są więc porównywalne z polskimi. O zakwaterowanie najlepiej zapytać na uczelni – część z nich ma własne akademiki (70-120 euro). W biurach socjalnych można też znaleźć informacje na temat prywatnych stancji. Zanim podpiszesz umowę wynajmu, poproś o pomoc pracowników uczelni lub miejscowych studentów. Miesięcznie za mieszkanie zapłacisz równowartość 250-400 euro, a za pokój od 100 do 170 euro.

Życie studenckie

Rok szkolny na Łotwie trwa 40 tygodni – zaczyna się we wrześniu, a kończy w czerwcu. W grudniu i styczniu oraz maju i czerwcu przeprowadzane są sesje egzaminacyjne. Uczelnie są raczej niewielkie, ale coraz lepiej wyposażone. Z roku na rok przyciągają coraz więcej zagranicznych studentów, większość z nich pochodzi z Rosji i krajów Azji Środkowej.

Stypendia

Na państwową pomoc w opłaceniu studiów liczyć mogą studenci osiągający najlepsze wyniki w nauce w wybranych dziedzinach: naukach przyrodniczych, technologiach komputerowych i inżynierii (ok. 100 euro miesięcznie). Dostępne są też stypendia socjalne oraz kredyty studenckie – na opłacenie czesnego lub pokrycie kosztów utrzymania. Kredyt trzeba zacząć spłacać najpóźniej rok po ukończeniu nauki. Więcej informacji na stronie łotewskiej Państwowej Agencji Rozwoju Edukacji (Valsts izglītības attīstības aģentūra) i w publikacji Eurydice. Polacy mogą starać się także o stypendia rządu łotewskiego: na studia licencjackie oraz magisterskie można otrzymać 500 euro miesięcznie przez okres jednego roku.

Praca dla studenta

By mieć szansę na znalezienie pracy, kandydaci muszą znać przynajmniej język rosyjski – choć i to nie może nie wystarczyć. Jako obywatel UE nie potrzebujesz zezwoleń na podjęcie zatrudnienia, choć zanim podpiszesz jakąkolwiek umowę, poproś o radę w uczelnianym biurze karier. Tam też znaleźć możesz oferty pracy dla studentów.
Jeśli chodzi o sytuację na rynku pracy – nie jest najlepsza. W grudniu 2019 r. – według Eurostatu – stopa bezrobocia na Łotwie sięgała 6,7 proc., była więc znacznie wyższa niż w Polsce (3,3 proc.). Minimalne wynagrodzenie w czerwcu 2019 r. wynosiło 430 euro, a średnia miesięczna płaca brutto – 801 euro.

Linki

#studia #lotwa #łotwa

eurostudia • Łotwa