Studia w Finlandii
Edukacja od dziesięcioleci jest dla Finów oczkiem w głowie i trzeba przyznać, że efekty ich starań są wyjątkowe. Szkolnictwo wyższe w tym kraju należy do najlepiej rozwiniętych na świecie, choć nauka jest darmowa. Największym wyzwaniem dla obcokrajowców jest przebrnięcie egzaminów wstępnych.
System nauki i szkolnictwa wyższego
Uczelnie. Edukację wyższą w Finlandii oferuje 13 uniwersytetów (Yliopisto/Universitet) oraz 22 politechnik (Ammattikorkeakoulu/Yrkeshögskola). Te pierwsze skupiają się na badaniach i przekazywaniu wiedzy akademickiej, te drugie na praktycznym zastosowaniu nabywanych umiejętności. Poziom nauczania jest wysoki: w 2019 r. w Rankingu Szanghajskim znalazło się 8 fińskich uczelni: na najwyższej, 63. pozycji, uplasował się Uniwersytet w Helsinkach. Więcej szczegółów na stronie www.studyinfinland.fi oraz studyinfo.fi.
Stopnie akademickie. Na politechnikach studia I stopnia (licencjackie, ang. bachelor’s level programmes) trwają zwykle 3,5-4 lat, na uniwersytetach – 3 lata. By dostać się na studia II stopnia na politechnikach (master’s level programmes, 1,5-2 lata nauki) wymagany jest nie tylko tytuł licencjata, ale również minimum trzyletnie doświadczenie w wybranym zawodzie. Na uniwersytetach ten warunek nie obowiązuje: po zakończeniu studiów I stopnia od razu można zacząć naukę na studiach magisterskich. Trwają one zwykle 2 lata. Kto marzy o doktoracie (PhD), musi na naukę przeznaczyć kolejne 3 lub 4 lata. Więcej informacji na stronie Studyinfo.
Rekrutacja - wymagania i formalności
Tryb rekrutacji i dokumenty. W Finlandii skorzystać można z jednej z dwóch ścieżek ubiegania się o miejsce na studiach z jęz. wykładowym angielskim – możesz złożyć osobne wnioski na dowolną liczbę uczelni (tzw. separate application), jak i jeden wniosek na maksymalnie sześć uczelni lub kierunków (joint application). Ten pierwszy sposób częściej praktykowany jest w przypadku studiów magisterskich, ten drugi – w przypadku studiów licencjackich.
Zarówno osobne wnioski, jak i wspólny wniosek możesz bezpłatnie wypełnić na portalu studyinfo.fi (osobne wnioski możesz też złożyć niezależnie, prosto na wybranej uczelni). Po złożeniu wniosku otrzymasz informacje o wymaganych załącznikach oraz datach i miejscu ich złożenia. Dowiesz się też szczegółów na temat ewentualnego egzaminu wstępnego. Jeśli chodzi o dokumenty: wymagane jest oczywiście przetłumaczone świadectwo ukończenia szkoły średniej (maturalne) wraz z wykazem ocen (transcript of records).
Terminy. Dokumenty składa się zwykle w styczniu (na semestr jesienny) oraz we wrześniu (na semestr wiosenny). Terminy składania dokumentów na studia II stopnia mocno się różnią – trzeba je sprawdzić na stronie wybranej uczelni. W przypadku ubiegania się o miejsce na uniwersytetach, konieczne jest sprawdzenie harmonogramów na stronach poszczególnych uczelni – np. Uniwersytet w Helsinkach dokumenty od kandydatów na studia II stopnia przyjmuje od grudnia do połowy stycznia.
Egzaminy. Większość uczelni organizuje egzaminy wstępne, szczególnie na studia licencjackie. Szczegółowe informacje na temat ich organizacji można znaleźć na stronie studyinfo.fi.
Znajomość języka, certyfikaty
Fińskie uniwersytety na studiach I stopnia oferują niemal wyłącznie naukę w języku fińskim i szwedzkim, politechniki przeciwnie – na nich większość kierunków wykładana jest po angielsku. Na studiach magisterskich jest inaczej – same uniwersytety oferują ponad 200 kierunków, na których wykładowcy mówią w języku Szekspira. Kto na studiach I stopnia wybierze kierunek właśnie z wykładowym angielskim, musi przedstawić certyfikat – zwykle TOEFL (Test of English as a Foreign Language) lub IELTS (International English Language Testing System). Oba dokumenty można zdobyć w Finlandii: TOEFL w Centrum Fulbrighta, IELTS w FINNBRIT. Akceptowane są również dyplomy PTE (Pearson Test of English) i Cambridge (CPE/CAE).
Uwaga! Fińskie uczelnie nie oferują przygotowania językowego („roku przygotowawczego”) dla obcokrajowców. Dotyczy to zarówno języka angielskiego, jak i fińskiego. Kto ma ochotę studiować po fińsku lub szwedzku, musi ukończyć kurs i zdobyć odpowiedni certyfikat (Finnish National Certificate of Language Proficiency, YKI).
Pozwolenie na pobyt
Studenci z UE nie muszą ubiegać się w Finlandii o studenckie pozwolenie na pobyt (student residence permit). Po upływie 90 dni powinni się jednak zarejestrować (right of residence). Formalności załatwia się w lokalnym biurze meldunkowym (maistraatti). Osoby zarejestrowane mogą już podejmować pracę i zakładać konto w banku. Uwaga! By móc mieszkać w Finlandii, powinieneś mieć odpowiednie środki na samodzielne utrzymanie, tak by nie obciążać miejscowego systemu opieki społecznej. Od obywateli UE nie wymaga się jednak oficjalnych zaświadczeń. Więcej informacji na stronie Fińskiego Urzędu Migracyjnego.
Koszty studiów i zakwaterowania
Czesne. Dla obywateli UE studia są darmowe – nawet doktoranckie.
Utrzymanie i zakwaterowanie. Zakwaterowania można szukać poprzez biura SOA (The Finnish Associations of Student Housing Organisations) oraz – w rejonie Helsinek – poprzez HOAS (The Foundation for Student Housing in the Helsinki Region). Zgłoszenia przyjmują drogą elektroniczną – w zależności od uczelni ułatwiają znalezienie miejsca w akademiku lub pomagają w wynajęciu mieszkania na wolnym rynku. Standard fińskich akademików jest bardzo wysoki – pokoje są umeblowane, ze sprzętem AGD i dostępem do internetu. Ceny zależą od miejscowości – najdrożej jest w Helsinkach i okolicach – dwuosobowy pokój kosztuje 200–300 euro miesięcznie, „jedynka” - nawet 600 euro. Taniej jest w środkowej i północnej Finlandii – np. w Oulu pokój można dostać już za 150–200 euro, jednoosobowy – za 300–350 euro. Ceny w fińskich sklepach – w przeliczeniu na złote – są wysokie, a Helsinki są w światowej czołówce miast o najwyższych kosztach życia. Piwo kosztuje ok. 4 euro, w pubie – dwa razy więcej, bilet do kina 14 euro, gazeta 2 euro. Na miesięczny bilet autobusowy wydać trzeba 33–40 euro (jednorazowy ok. 2,20 euro), na żywność – co najmniej 150 euro, choć tyle można też zapłacić za jeden dobry obiad w niezłej restauracji. Na prowincji koszty życia się nieco mniejsze, ale i tak – według szacunków uczelni – na przeżycie w Finlandii trzeba mieć 700-1000 euro miesięcznie. Więcej szczegółowych informacji na stronie studyinfinland.fi.
Życie studenckie
Finlandia to kraj bogaty i doskonale zorganizowany. Takie też są fińskie uczelnie. Duże wrażenie robi ich doskonale rozwinięta infrastruktura, przyjazny system usług dla studentów oraz doskonałe warunki do prowadzenia badań. Studentów traktuje się bardzo poważnie – daje się im prawo do samodzielnego kształtowania ścieżki naukowej, jednocześnie jednak wymagając odpowiedzialności za podjęte decyzje. Sami Finowie są jednak dość specyficzni – potrafią się bawić na całego, na co dzień robią jednak wrażenie poważnych i zasadniczych.
Stypendia
Chociaż darmowa nauka to i tak spora przysługa, studenci mogą starać się o wsparcie finansowe (study grants). Więcej informacji na stronie www.studyinfinland.fi.
Praca dla studenta
Jak obywatel UE możesz pracować w Finlandii w trakcie studiów przez 25 godzin tygodniowo – chyba że praca związana jest z kierunkiem twoich studiów, wtedy ograniczenia nie obowiązują. Zanim jednak podpiszesz umowę, zarejestruj się w biurze meldunkowym, załóż konto w banku oraz dopełnij formalności związanych z podatkami. Szczegółowe informacje o fińskim prawie pracy dostępne są na stronie www.guidetoworkinginfinland.fi. Warto także zajrzeć na stronę Urzędu Migracyjnego Finlandii. Pierwsze kroki w poszukiwaniu pracy warto jednak skierować do uczelnianych biur karier.
W Finlandii bezrobotnym pomaga rozbudowana machina urzędnicza, która nie tylko udostępnia oferty, ale nawet pomaga w pisaniu biznesplanów osobom, które chcą uruchomić własną działalność. Mimo to wskaźniki ekonomiczne nie są najlepsze – według Eurostatu w marcu 2020 r. stopa bezrobocia wynosiła tu 6,5 proc., dla porównania w Polsce – 3 proc. Średnia pensja Finów wynosi za to aż 3540 euro (dane za lipiec 2019 r., według TradingEconomics). Płaca minimalna nie jest regulowana ustawowo.
Data utworzenia: