Studia w Portugalii
Na największych miejscowych uczelniach przybysze z zagranicy stanowią ponad 10 proc. ogółu. To spore osiągnięcie jak na kraj, w którym poziom organizacji i finansowania wyższych uczelni nie jest tak wysoki, jak w najbogatszych państwach UE. Zalety Portugalii coraz częściej doceniają także Polacy.
System nauki i szkolnictwa wyższego
Uczelnie. Szkolnictwo wyższe w Portugalii obejmuje 114 instytucji, oferujących ponad 5 tysięcy kursów dla około 350 tysięcy studentów. Najstarszym uniwersytetem jest uczelnia w Coimbrze, założona w 1290 roku. Pełen wykaz dostępnych kierunków można znaleźć na stronie Study & Research in Portugal. Więcej informacji znajdziesz także na stronie Dyrekcji Generalnej ds. Szkolnictwa Wyższego (Direcção-Geral do Ensino Superior, DGES), pełniącej m.in. rolę miejscowego ośrodka sieci ENIC-NARIC.
Stopnie akademickie. Studia licencjackie (licentiatura) na uniwersytetach i politechnikach trwają 3 lub 4 lata i umożliwiają uzyskanie tytułu licenciado. Studia II stopnia (mestrado) – trwające od 1,5 roku do dwóch lat – kończą się zdobyciem tytułu magistra (mestre). Tytuł doktora (doutor) otrzymuje się po kolejnych 3 latach nauki, zakończonej obroną pracy doktorskiej. W przypadku niektórych kierunków – głównie medycznych – dostępna jest też ścieżka zintegrowana, tzn. 5- lub 6-letnie studia magisterskie (od razu po maturze).
Rekrutacja - wymagania i formalności
Tryb rekrutacji i dokumenty. By rozpocząć naukę w Portugalii, konieczne jest świadectwo maturalne (oraz kilka innych, standardowych dokumentów). O miejscu na studiach decyduje centralny konkurs świadectw, organizowany przez miejscowe ministerstwo pomiędzy czerwcem a sierpniem. Wszystko odbywa się przez internet, a procedura jest kilkustopniowa: kandydaci spoza Portugalii muszą najpierw zdobyć numer identyfikacyjny (internal number, wydawany w biurach ds. szkolnictwa wyższego lub Dyrekcji Generalnej ds. Szkolnictwa Wyższego), następnie utworzyć hasło w systemie rekrutacyjnym i kliknąć w link uwierzytelniający, co pozwoli uzyskać kod aktywacyjny. W efekcie uzyskuje się dostęp do prywatnego profilu, na którym można wskazać sześć interesujących nas szkół (i poprzez który należy przesłać pozostałe dokumenty, m.in. przetłumaczoną i poświadczoną kopię świadectwa maturalnego). Aplikacja krok po kroku dobrze opisana jest na stronie Instituto Politécnico de Bragança.
Liczba miejsc na poszczególnych kierunkach publicznych uczelni jest corocznie ogłaszana przez uczelnie w porozumieniu z portugalskim ministerstwem nauki. Uznawalnością dyplomów zajmuje się biuro sieci ENIC-NARIC.
Więcej informacji na temat zasad rekrutacji na stronie Study & Research in Portugal.
Egzaminy. Egzaminy wstępne na studia I stopnia nie są organizowane – DGES organizuje centralny konkurs świadectw. Inne zasady rekrutacji mogą panować na uczelniach artystycznych i sportowych (testy predyspozycji).
Znajomość języka, certyfikaty
By podjąć studia na portugalskich uczelniach, trzeba wykazać się znajomością miejscowego języka. Specjalne kursy dla cudzoziemców organizują wszystkie większe uczelnie. Informacje o kursach komercyjnych znajdziesz tutaj. Najpowszechniej honorowanym certyfikatem jest PLIC (Portuguese Language International Certificate).
W Portugalii można też studiować w języku angielskim – np. Instytut Uniwersytecki w Lizbonie oferuje studia magisterskie po angielsku.
Pozwolenie na pobyt
By wjechać do Portugalii, wystarczy dowód osobisty lub paszport. Pobyt trwający nie dłużej niż 90 dni nie wymaga dopełniania żadnych formalności. Jeśli jednak chcesz zostać w Portugalii dłużej, trzeba potwierdzić swoje prawo pobytu w Urzędzie ds. cudzoziemców i granic (Serviço de Estrangeiros e Fronteiras). Po złożeniu stosownych dokumentów (dowód osobisty, dwa zdjęcia, dowód ubezpieczenia i przyjęcia na studia oraz potwierdzenie posiadania wystarczających środków finansowych) dostaniesz kartę pobytu (Cartão de Residência para Cidadão Comunitário). Wniosek znajdziesz tutaj.
Koszty studiów i zakwaterowania
Czesne. Nauka jest płatna, a wysokość opłat ustalają uczelnie. Czesne na studiach licencjackich i magisterskich wynosi zazwyczaj od 495 do 697 euro za rok (dane Eurydice).
Utrzymanie i zakwaterowanie. Ceny w Portugalii są tylko nieznacznie wyższe niż w Polsce, koszty utrzymania nie powinny więc stanowić problemu. Bilet do kina kosztuje 7 euro, a bilet na metro około 1 euro. Kawę kupisz za 70 eurocentów, a za wejście na dyskotekę zapłacisz 10 euro. W sumie miesięcznie na jedzenie wydasz ok. 200 euro. Warto postarać się o kartę studencką i korzystać z uczelnianych barów i cafeterii. Dla przykładu na Universidade NOVA w Lizbonie dwudaniowy obiad ze szklanką soku lub mleka i deserem kosztuje mniej niż 3 euro, w niedrogiej restauracji – ok. 7 euro.
Największą część miesięcznego budżetu pochłoną koszty zakwaterowania. Znalezienie wolnego pokoju czy mieszkania dla studenta po rozpoczęciu roku szkolnego jest trudne – warto więc rozglądać się dużo wcześniej. Szukając miejsca w hostelach, koniecznie wejdź na stronę pousadasjuventude.pt – znajdziesz tam listę tych obiektów w Portugalii oraz wskazówki, jak zarezerwować sobie miejsce w jednym z nich. Jeśli wolisz mieszkanie „na mieście”, skontaktuj się ze zrzeszeniem studentów na swojej uczelni – zwykle dysponują bazą ofert. Przygotuj się jednak na poważniejszy wydatek. Za wynajęcie małego mieszkania w dużym portugalskim mieście zapłacić trzeba ok. 200-800 euro miesięcznie – plus depozyt tuż po podpisaniu umowy. Dużo tańsze są pokoje – ok. 100-500 euro. Więcej o kosztach utrzymania dowiesz się ze strony Study & Research in Portugal.
Życie studenckie
Portugalski system oceniania może cię zaskoczyć: studenci dostają oceny od 0 do 20, przy czym by zdać, trzeba zasłużyć przynajmniej na 10. Ocena dobra to 14 i 15, ocena doskonała – 20. Rok akademicki zaczyna się w październiku i składa z dwóch 16-tygodniowych semestrów. Po każdym z nich następuje 4-tygodniowa sesja egzaminacyjna.
Stypendia
Można liczyć zarówno na stypendia socjalne, jak i naukowe. Te pierwsze wynoszą od 872 do 5534 euro rocznie, w zależności od dochodów studenta i wysokości czesnego, które płaci. W roku akademickim 2019/2020 wsparcie socjalne otrzymywało ponad 20 proc. studentów pierwszego etapu studiów.
Stypendia naukowe wynoszą 3175 euro rocznie – na pieniądze te może liczyć co 500 student. Dodatkowe wsparcie (1700 euro) mogą też uzyskać studenci z odległych regionów kraju.
W Portugalii działa również system kredytów studenckich gwarantowanych przez państwo, wprowadzono też ulgi podatkowe dla rodziców oraz dodatki na studiujące dzieci. Szczegóły w broszurze Eurydice.
Praca dla studenta
Pozwolenie na pracę nie jest wymagane, nie łudź się jednak, że pracując po zajęciach zarobisz na swoje utrzymanie. W Portugalii zarobki nie są szczególnie atrakcyjne, a bezrobocie jest wyższe od tego, które mamy w Polsce. Według Eurostatu w maju 2023 r. wynosiło 6,9 proc. Nic dziwnego, że marzeniem wielu Portugalczyków jest wyjazd za pracą do Wielkiej Brytanii.
W poszukiwaniu pracy lub fachowej porady warto udać się do biura karier na swojej uczelni. Jego pracownicy doradzą, jak napisać CV lub list motywacyjny, udostępniają też bazę danych o ofertach pracy dla studentów i absolwentów. Minimalne wynagrodzenie w Portugalii wynosi 760 euro (styczeń 2023 r.), a średnia płaca netto (według Trading Economics) to około 1000 euro.
Data utworzenia: