Studia w Czechach
Studia tu są darmowe, picie i jedzenie niedrogie, a do domu blisko. Do tego czeskie miasta mają sympatyczny, unikatowy klimat. Studiowanie w Czechach ma wiele walorów. Także ten, że wykładowcę równie często, jak na uczelni, można spotkać w... pubie.
System nauki i szkolnictwa wyższego
Uczelnie. W Czechach uczyć się można na 28 uniwersytetach (26 publicznych i dwóch państwowych) oraz 34 prywatnych uczelniach wyższych. Studenci mają wybór: mogą zdecydować się na studia stacjonarne, niestacjonarne lub tryb mieszany. Zimowa sesja egzaminacyjna trwa od stycznia do połowy lutego, letnia – od połowy maja do końca czerwca. Wyszukiwarkę kierunków można znaleźć na stronie portal.studyin.cz.
Stopnie akademickie. Czechy uczestniczą w Procesie bolońskim, nauka podzielona jest więc na trzy etapy. Pierwszy cykl – trzy- lub czteroletni – kończy się uzyskaniem tytułu licencjata (Bakalár). Drugi, po którym zdobywa się tytuł magistra, trwa od roku do trzech lat. Trzeci etap to studia doktoranckie (zwykle trzyletnie). Na wybranych kierunkach, głównie medycznych i architektonicznych, dostępne są również studia 4-6-letnie, na które można się wybrać tuż po maturze.
Rekrutacja - wymagania i formalności
Tryb rekrutacji i warunki formalne. Szczegółowe warunki rekrutacji ustalają same uczelnie – warto sprawdzić informacje na ich stronach internetowych. Zwykle podstawą do ubiegania się o miejsce na studiach jest świadectwo maturalne – między Polską a Czechami obowiązuje umowa o wzajemnej uznawalności wykształcenia. Kandydaci muszą też opłacić wpisowe (na większości kierunków ok. 30-40 euro) oraz złożyć stosowny wniosek. Na tej podstawie biorą udział w konkursie świadectw lub są dopuszczani do egzaminów wstępnych.
Nieco inaczej wyglądają procedury dla osób chcących studiować w jęz. obcym. Na Uniwersytecie Masaryka w Brnie osoby ubiegające się o miejsce na studiach wykładanych w jęz. angielskim na wydziale studiów społecznych muszą złożyć list motywacyjny (ok. 500 słów), napisać esej o wybranym problemie polityki międzynarodowej (do 1500 słów) oraz przedstawić certyfikat językowy na poziomie minimum B2. Więcej informacji na stronie uczelni.
Terminy. Procedury różnią się w zależności od tego, czy chcemy studiować po czesku, czy po angielsku. Np. na Uniwersytecie Masaryka w Brnie aplikacje na studia licencjackie w jęz. czeskim w 2023 r. można było składać do 31 marca (wykorzystując internetowy formularz), natomiast podania o przyjęcie na wykładaną po angielsku filologię przyjmowane są od 1 stycznia do 30 kwietnia. Na Uniwersytecie Karola w Pradze aplikacje na studia w jęz. czeskim przyjmowane są do 28 lutego lub 31 marca, natomiast terminy składania aplikacji na kierunki wykładane w innych językach są bardzo zróżnicowanego (od lutego do lipca).
Egzaminy. Każda z uczelni przeprowadza je autonomicznie. Uniwersytet Karola w Pradze egzaminuje kandydatów w maju i w czerwcu. Testy są zróżnicowane, w zależności od wydziału: mogą to być egzaminy pisemne, ustne lub praktyczne.
Znajomość języka, certyfikaty
Zdecydowana większość kierunków oferowana jest w języku czeskim, uczelnie wymagają więc dokumentów poświadczających jego znajomość. Jeśli nie znasz czeskiego – możesz skorzystać z oferty Letnich Szkół Slawistyki, organizowanych przez wiele czeskich uczelni, które przygotowują do egzaminów wstępnych i do studiów - pełną listę znajdziesz na stronie Ministerstwa Edukacji. Więcej o możliwościach nauki języka przeczytasz tutaj. Na największych czeskich uniwersytetach z roku na rok rośnie też oferta kursów w języku angielskim - obecnie jest ich już ponad 1000 (na różnych etapach studiów). Przygotuj się, że najczęściej potrzebny Ci będzie certyfikat językowy, np. TOEFL czy IELTS, warto zapoznać się jednak z wymaganiami konkretnej uczelni.
Pobyt i ubezpieczenie
Formalności. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Czeskiej do 30 dni jest paszport bądź dowód osobisty. Jeśli pobyt w Czechach ma być dłuższy niż miesiąc, należy zgłosić się do lokalnego urzędu po potwierdzenie prawa pobytu, chyba że zrobi to za nas gospodarz obiektu, w którym się zatrzymujemy, np. akademika.
Studenci zagraniczni powinni wkrótce po przyjeździe postarać się do wydanie karty ISIC (International Student Identity Card). Umożliwia ona uzyskanie zniżek na usługi transportowe, pozwala też zaoszczędzić w restauracjach, kinach i muzeach.
Ubezpieczenie. Obowiązuje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Trzeba jednak pamiętać, że EKUZ uprawnia do korzystania wyłącznie z podstawowych usług medycznych. Jeśli więc wyjeżdżasz do Czech na dłużej, lepiej pomyśl o wykupieniu dodatkowych prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie.
Koszty studiów i zakwaterowania
Czesne. Studia I i II stopnia na uczelniach państwowych i publicznych w języku czeskim są bezpłatne. Czesne trzeba zapłacić, gdy chce się pobierać naukę w języku obcym – opłaty wynoszą od 0 do 22350 dolarów za rok. Płatna jest też nauka na uczelniach prywatnych. Studenci muszą być również przygotowani do pokrywania opłat administracyjnych i rekrutacyjnych oraz kar za przekroczenie maksymalnego okresu studiów. Według Eurydice, w roku akademickim 2020/2021 opłata rekrutacyjna wynosiła maksymalnie równowartość ok. 34 euro (płatne jednorazowo).
Utrzymanie i zakwaterowanie. Uczelnie oferują płatne miejsca w akademikach - miesięcznie za pokój zapłacić trzeba ok. 120 euro. Najczęściej to dzielony pokój, z kuchnią i łazienką wspólną dla 4 osób. Informacji o akademikach szukaj na stronach uniwersytetów. Zakwaterowania można też szukać na własną rękę, mieszkania są jednak sporo droższe – pokój w mieszkaniu kosztuje ok. 250 euro/mies., a całe mieszkanie - od 500 do 800 euro/mies. Więcej informacji m.in. na stronach: Flatio, Expats, For Students
Ogólne koszty życia w Czechach są porównywalne z polskimi. Nieco tańsze jest jedzenie w restauracjach i piwo, nieco droższa – odzież. Bilet do kina kosztuje od 100 do 200 koron (17-34 zł), bilet do teatru od 100 do 500 koron (17-85 zł). Czeskie przewodniki akademickie sugerują, że w sumie miesięczne utrzymanie pochłonie równowartość 320-680 euro. Spore korzyści daje korzystanie z karty ISIC.
Życie studenckie
Czeskie uniwersytety nie należą może do najbardziej znanych i poważanych w Europie, ale studenci podkreślają ich niecodzienny, zwykle sympatyczny klimat. Na spotkaniach towarzyskich zawsze leje się piwo, wykładowców spotkać można równie często na uczelni, jak i w pubie. Drażni co prawda czeskie umiłowanie do supermarketów (małe sklepy spożywcze należą do rzadkości), ale można się do tego przyzwyczaić. Czesi na studentów z naszego kraju patrzą życzliwie i z wyrozumiałością.
Stypendia
Polscy studenci mogą liczyć m.in. na kilkumiesięczne stypendia w ramach środkowoeuropejskiego programu współpracy akademickiej CEEPUS. Więcej na ten temat na stronie Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Informacji o stypendiach rządu czeskiego warto poszukać na stronach internetowych Ambasady Czeskiej w Polsce. Spis stypendiów znajdziesz także na stronie studyin.cz.
Czeskie uczelnie fundują też stypendia naukowe i socjalne. Jak wynika z raportu Eurydice, te pierwsze w roku szkolnym 2019 otrzymywało ok. 7% studentów.
Polacy mogą powalczyć także o stypendia Funduszu Wyszehradzkiego na studia magisterskie i post-magisterskie. Za granicą można spędzić maksymalnie 4 semestry, ze wsparciem 2500 euro na semestr.
Praca dla studenta
Wszystkie duże czeskie uczelnie prowadzą Biura Karier, gromadzące – często w formie elektronicznej – oferty pracy dla studentów. Możliwości zarobku można jednak szukać również na własną rękę – nie jest bowiem wymagane pozwolenie na pracę. O zatrudnienie w trakcie studiów nie powinieneś się martwić – w październiku 2019 r. stopa bezrobocia wynosiła zaledwie 2,2 proc. i była najniższa w Unii Europejskiej. Płaca minimalna w Czechach wynosi 11 000 koron brutto (ok. 1830 zł), a średnie wynagrodzenie brutto (2017 r.) – równowartość 4635 zł.
Pracy możesz szukać m.in. na stronie Jobs.cz.
Data utworzenia: