Studia na Islandii
Co dwudziesty student na wyspie gejzerów to obcokrajowiec. To spore osiągnięcie, biorąc pod uwagę odległość, warunki klimatyczne i utrudniające komunikację wulkany. Kto jednak pozna islandzkie uczelnie od podszewki, przekona się, dlaczego przyciągają tak mocno: choć w większości są kameralne, oferują światowy poziom kształcenia.
System nauki i szkolnictwa wyższego
Uczelnie. Islandzkie szkolnictwo wyższe dynamicznie się rozwija. Na wyspie działa siedem uniwersytetów, na których w sumie studiuje 18 tys. osób, ok. 5 proc. z nich to obcokrajowcy. Szczegółowe informacje na temat szkół znajdziesz na stronie Study in Iceland. Na uczelniach islandzkich obowiązuje skala ocen od 0 do 10 (by zdać, trzeba uzyskać co najmniej pięć). Studenci islandzcy nie posiadają indeksów, tę rolę spełniają formularze w komputerach. Student nie zbiera też zaliczeń, aby być dopuszczonym do sesji. W wielu przypadkach obowiązkowa jest obecność na ćwiczeniach i wówczas może ona być podstawą dopuszczenia do egzaminu.
Stopnie akademickie. Po trzech latach studiów I stopnia uzyskuje się tytuł licencjata (m.in. bachelor of science, bachelor of arts lub bachelor of education). Dwuletnie studia II stopnia kończą się zdobyciem tytułu magistra (m.in. master of arts, master of science, isl. meistaragráða), a po studiach doktoranckich otrzymuje się tytuł PhD (isl. doktorsgraða). Można też wybrać cykl studiów zawodowych, trwający 4-6 lat, zakończony zdobyciem candidatus degree (isl. kandidatsgraða). Szczegóły na stronie study.iceland.is.
Rekrutacja - wymagania i formalności
Tryb rekrutacji i dokumenty. Podstawowym warunkiem przyjęcia na studia jest świadectwo maturalne (tutaj zwane stúdentspróf), choć bywa też, że na studia przyjmowane są osoby, które swoją wiedzę i umiejętności są w stanie udowodnić w inny sposób (pod uwagę brane jest m.in. doświadczenie zawodowe, udział w wolontariacie itp.). Procedury rekrutacyjne mogą się różnić w zależności od uczelni, zwykle jednak wyglądają tak, jak na Uniwersytecie w Reykjaviku: na uczelnie należy dostarczyć tłumaczenie dyplomu ze szkoły średniej wraz z kartą ocen oraz zeskanowany paszport. Niektóre kierunki wydziały wymagają także curriculum vitae w języku islandzkim lub angielskim. Jeśli zostaniesz przyjęty – musisz uiścić opłatę rejestracyjną (więcej w dziale Czesne). Jak wszędzie w Europie, by dostać się na studia II stopnia konieczne jest ukończenie studiów I stopnia.
Terminy. Rekrutacja dla kandydatów z zagranicy zaczyna się dość wcześnie – np. na Uniwersytecie Islandzkim dokumenty przyjmuje się do 1 lutego. W innych szkołach dokumenty na semestr zimowy przyjmowane są zwykle na wiosnę.
Egzaminy. Są rzadkością – organizują je wyłącznie szkoły artystyczne, na niektórych uczelniach zdawać trzeba też na medycynę, ekonomię i prawo. Zdecydowanie powszechniejsze są konkursy świadectw i rozmowy kwalifikacyjne.
Znajomość języka, certyfikaty
Większość zajęć prowadzona jest w języku islandzkim, choć z roku na rok rośnie oferta kierunków z wykładowym angielskim. Warto sprawdzić np. propozycje Uniwersytetu Islandzkiego. Jeśli chcesz studiować w języku Szekspira, musisz przedstawić certyfikat TOEFL lub IELTS.
Bez problemów możesz też studiować po islandzku – pod warunkiem, że nauczysz się tego języka w trakcie kursu organizowanego przez uniwersytety lub za pośrednictwem internetu, np. na stronie Icelandic Online.
Pozwolenie na pobyt
By wjechać na Islandię, wystarczy dowód osobisty. Jako obywatel Unii Europejskiej masz prawo do trzymiesięcznego pobytu. Jeśli zamierzasz zostać dłużej w celu podjęcia studiów – musisz zarejestrować się w Biurze Ewidencji Ludności (Registers Iceland). Urzędnicy poproszą Cię o złożenie odpowiedniego wniosku oraz przedstawienie zaświadczenia o przyjęciu na studia. Będziesz również musiał/a oświadczyć, że masz wystarczające środki na utrzymanie oraz przedstawić odpowiednie zdjęcia. Więcej informacji na stronie Registers Iceland.
Dzięki rejestracji, uzyskasz Islandzki Osobisty Numer Identyfikacyjny (kennitala). Używa się go w celu potwierdzenia tożsamości np. w systemie opieki zdrowotnej, przy zapisach do szkół, w systemie bankowym, a nawet przy wypożyczaniu rowerów. Numer składa się z 10 cyfr, pierwsze 6 oznaczają datę urodzenia (dzień, miesiąc, rok).
Koszty studiów i zakwaterowania
Czesne. Studia na publicznych uniwersytetach są bezpłatne – na przykład na Uniwersytecie Islandzkim. Wszystkich studentów obowiązują za to opłaty administracyjne – w roku akademickim 2022/2023 wynosiły one 514 euro za rok.
W roku akademickim 2022/2023 prywatny Uniwersytet w Reykjaviku za rok studiów I stopnia żądał 5400 euro. Dodatkowe informacje na stronach uczelni i w opracowaniu sieci Eurydice.
Utrzymanie i zakwaterowanie. Część szkół wyższych oferuje miejsca w akademikach, choć nie jest ich tyle, bo starczyło dla wszystkich. Studenci Uniwersytetu Islandzkiego mogą szukać zakwaterowania poprzez Islandzką Agencję Usług dla Studentów. Osoby studiujące w okolicach Reykjaviku mogą wynająć pokój w kampusie utworzonym na terenie dawnej bazy NATO w Keflaviku (kompleks akademicki Keilir). Akademiki oferują też m.in. University of Akureyri i Bifröst University. Warto zajrzeć także na stronę Studenckiego Biura ds. Zakwaterowania (Byggingafélag námsmanna).
Kto nie znajdzie miejsca w akademikach, może poszukać mieszkań na wolnym rynku - w tym celu warto odwiedzić strony agencji pośrednictwa (np. Housing Anywhere lub Rentmate). Ceny mieszkań dla studentów są zróżnicowane – za pokój zapłacić trzeba minimum 75 tys. koron miesięcznie (ok. 2500 zł), za mieszkanie – 150 tys. ISK. Na jedzenie miesięcznie wydasz od 45 do 85 tys. koron, na transport ok. 6 tys. koron., a na rozrywkę – ok. 30 tys. koron W sumie miesięczne utrzymanie na Wyspie Gejzerów może kosztować ok. 190 tys. koron (5,5 tys. zł).
Życie studenckie
Islandia nie jest i nie będzie mekką studentów z całego świata. Częściej to miejscowi wyjeżdżają studiować – np. do Skandynawii. Nie znaczy to jednak, że islandzkie uczelnie nie mają czym zaimponować – komputeryzacja, infrastruktura, organizacja – tego wszystkiego większość polskich uczelni może tylko pozazdrościć. Studia nie są zbyt stresujące – studenci mają duży wpływ na ich przebieg, życie ułatwia też ograniczona biurokracja. Wyspa Gejzerów z pewnością nie jest jednak miejscem dla szalonych imprezowiczów – klimat jest dość surowy, przyzwyczajenia tubylców również. Na każdym kroku można jednak spotkać rodaka – i czuć się bardziej swojsko.
Stypendia
W Islandii nie ma publicznego systemu wsparcia dla studentów. Niektóre uczelnie prowadzą jednak programy stypendialne dla najlepszych studentów (m.in. Uniwersytet w Reykjaviku i Uniwersytet Islandzki), ciekawą ofertę dla młodych naukowców (na studiach II i III stopnia) ma również Icelandic Research Fund.
Dostępne są również kredyty studenckie – Icelandic Student Loan Fund przyznaje je studentom studiów stacjonarnych I i II stopnia. Wysokość pożyczek zależy od sytuacji rodzinnej. Szczegółowe informacje w broszurze Eurydice.
Osoby, które chcą odbyć na Islandii studia poświęcone miejscowej kulturze i językowi mogą skorzystać z oferty Instytutu im. Árni Magnússona.
Praca dla studenta
Jako obywatel UE nie potrzebujesz pozwoleń. Czy sobie poradzisz? Raczej tak – bezrobocie na wyspie jest mikroskopijne, sięga zaledwie 3,5 proc. (dane z 2019 r.). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosi 808 tys. koron (2013 r.), czyli ok. 24 tys. zł. Płaca minimalna w 2019 r. wynosiła 380 tys. koron (ponad 11000 zł).
Ofert pracy możesz poszukać w internetowym serwisie lokalnej gazety – Morgunblađiđ, warto zajrzeć również na stronę islandzkiego Urzędu Pracy (Vinnumalastofnun).
Data utworzenia: