Nauczanie przez działanie
Dzięki wsparciu sektora Młodzież młodzi ludzie mogą stawiać pierwsze kroki w życiu obywatelskim, rozwijać swoje zainteresowania i pasje - rozmowa z Anną Pavlovych, koordynatorką Zespołu Erasmus+ Młodzież i DiscoverEU.
Czym Młodzież różni się od pozostałych sektorów?
Młodzież to sektor edukacji pozaformalnej. Wspiera działania młodzieży mające miejsce w czasie wolnym od nauki czy pracy. Można ją podejmować na różnych etapach życia i w każdym wieku. Pozostałe sektory - może z wyjątkiem Edukacji dorosłych – wspierają działania prowadzone w ramach edukacji formalnej – szkolnej, wyższej i zawodowej.
Czy to oznacza, że szkoły, uczelnie i placówki edukacyjne nie mogą korzystać z oferty sektora?
Oczywiście, że mogą. Kryterium głównym jest nie typ instytucji, ale charakter projektu i metod pracy z młodzieżą, jakie będą w nim wykorzystane. Wiele uczelni realizuje projekty w naszym sektorze, np. w Akcji 2., w której realizowane są projekty współpracy strategicznej między różnymi instytucjami. Chociaż faktem jest, że najwięcej naszych beneficjentów wywodzi się z trzeciego sektora.
Z czego to wynika?
Zapewne z faktu, że podstawą młodzieżowych projektów jest oddolna inicjatywa młodych ludzi, którzy dzięki naszemu wsparciu mogą stawiać pierwsze kroki w życiu obywatelskim, rozwijać swoje zainteresowania i pasje.
Czego uczą się młodzi w czasie projektów?
Przede wszystkim umiejętności miękkich, takich jak praca w zespole, planowanie, organizacja, generowanie pomysłów, rozwiązywanie problemów i konfliktów. To potrzebne i cenione na rynku pracy kompetencje, które nie zawsze oferuje system uczenia się formalnego. Najciekawsze są jednak metody edukacji pozaformalnej.
Czyli?
Warsztaty, debaty, hackhathony, różnego rodzaju gry (planszowe, RPG), śpiew, taniec, drama, prace ręczne... Mogłabym tak długo wymieniać. Edukacja pozaformalna to przede wszystkim nauczanie przez działanie. Zgodnie z hasłem sektora: „Tutaj zaczyna się akcja”.
Nauczanie - owszem, ale chyba dosyć przypadkowe?
Wręcz przeciwnie – jest precyzyjnie zaplanowane. Albo przez samych młodych ludzi albo przy wsparciu opiekunów – pracowników młodzieżowych trenerów, coachów. Edukacji pozaformalnej nie należy mylić z edukacją nieformalną – tu faktycznie proces nauczania jest trochę poza kontrolą. W edukacji pozaformalnej wszystkie działania i ich cele są z góry określone. A to że biorąc udział w różnych aktywnościach ich uczestnicy uczą się trochę „mimochodem” jest dodatkową wartością.
W poprzedniej edycji z oferty sektora skorzystało ponad 3 tys. organizacji. Teraz środki są zdecydowanie większe…
To prawda. Już w latach 2014-2021 sektor Młodzież wyróżniał się na tle innych sektorów – to tutaj zrealizowano najwięcej projektów (ponad 3 tys.) o łącznej wartości ponad 86 mln euro. Imponująca była także liczba mobilności młodych ludzi i ich opiekunów – ok. 100 tys. Pod tym względem lepszy wynik zanotowało tylko Szkolnictwo wyższe. W nowym programie środki są prawie dwukrotnie większe Tylko w pierwszych 2 latach na realizację projektów przekażemy ponad 35 mln euro.
W ofercie sektora pojawiły się nowości.
Dwa kluczowe działania pozostają bez zmian – to wymiany młodzieży i działania szkoleniowe (seminaria kontaktowe, staże) dla pracowników młodzieżowych. Do Akcji 1. dołączają cieszące się dużym powodzeniem projekty partycypacji młodzieży, które osoby zaznajomione z poprzednim programem mogą kojarzyć z projektami dialogu młodzieży. Dla doświadczonych organizacji wprowadzono możliwość ubiegania się o akredytację w Akcji 1. i – w przypadku jej otrzymania – uproszczonego wnioskowania o fundusze. Pojawiła się też nowa akcja w sektorze: DiscoverEU.
No właśnie, niektórzy twierdzą, że podróże po Europie nie mają wystarczającego wymiaru edukacyjnego. Słusznie?
Absolutnie nie. DiscoverEU to nie tylko podziwianie pięknych krajobrazów – młodzi ludzie dzięki podróży po Europie mają możliwość doświadczyć jak w praktyce wygląda jedna z 4 podstawowych swobód Unii Europejskiej – przemieszczanie się w ramach wspólnego rynku. Bardzo często to pierwsza samodzielna podróż młodych ludzi. Trzeba ją zaplanować, zdecydować czy się jedzie samemu czy w grupie, wybrać cele i ustalić plan podróży. A samo podróżowanie to nie tylko przekraczanie granic fizycznych, ale też mentalnych. Takie doświadczenie uczy planowania, pracy zespołowej, przedsiębiorczości, otwiera ją na inne kultury, pozwala poznać zwyczaje panujące w innym kraju, zasmakować jego specyfiki. Pozytywnie zazdroszczę młodzieży, że mogą dostać taki prezent „od Europy” na swoje 18. urodziny.
Rozmawiał: Wawrzyniec Pater
Skrócona wersja wywiadu ukaże się w najnowszej publikacji Eurodesk Polska „Dla początkujących: Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności”.