Erasmus+ Młodzież: nowy program na starych filarach
W porównaniu z programem "Młodzież w działaniu" liczba akcji się zmniejszyła, ale możliwości dla beneficjentów są równie szerokie. O szczegółach oferty Erasmusa+ Młodzież mówi zastępca dyrektora programu Zofia Ślęzakowska.
Unijne wsparcie dla młodzieży udzielane jest teraz w ramach programu Erasmus+. Co to oznacza dla statystycznego, młodego człowieka?
Jeżeli chodzi o sektor młodzieżowy, zasady uczestnictwa są dokładnie takie, jak do tej pory. Osoby indywidualne nigdy nie mogły samodzielnie brać udziału w projektach. W przypadku wolontariatu potrzebna była organizacja wysyłająca, w wymianach młodzieżowych trzeba było stworzyć grupę - albo nieformalną, albo zrzeszoną w organizacji czy fundacji. Te zasady będą dalej obowiązywać. Jeśli młodzi ludzie będą chcieli zrealizować wymianę, mogą podzielić się tym pomysłem z organizacją pozarządową lub instytucją publiczną – i działać.
A z punktu widzenia organizacji – czy nowa struktura oznacza nowe obowiązki?
Żeby rozpocząć proces wnioskowania należy zarejestrować się najpierw w systemie ECAS (European Commission Authentication System – ECAS). Kolejnym krokiem poprzedzającym wypełnienie wniosku jest rejestracja instytucji/organizacji w Portalu Uczestnika i systemie URF (Unique Registration Facility). Po zakończeniu rejestracji w Portalu Uczestnika i systemie URF wyświetli się numer PIC (Personal Identification Code) zarejestrowanej organizacji, a jego potwierdzenie zostanie wysłane na adres e-mail osoby dokonującej rejestracji. Wypełniając wniosek o dofinansowanie stowarzyszenie czy instytucja wpisuje w numer PIC w formularzu, a wszystkie pozostałe informacje na jej temat „zaciągają” się automatycznie.
Porozmawiajmy o ofercie. Nowy program w sektorze młodzieży ma trzy akcje, stary miał pięć. Ale podobieństwa są uderzające.
To prawda. Np. akcja 1 programu Erasmus+ Młodzież obejmuje wolontariat, wymiany młodzieży i szkolenia, doskonale znane z programu „Młodzież w działaniu”. Projekty mogą dotyczyć niemal każdej dziedziny życia, pod warunkiem, że będą służyć realizacji priorytetów Komisji Europejskiej opisanych w przyjętych przez nią dokumentach strategicznych.
Akcję 2 też można porównać do dotychczasowych działań?
Ta akcja to nowość, choć można dostrzec pewne podobieństwa z działaniami, które realizowaliśmy dotychczas. W Erasmusie+ Młodzież pod szyldem Akcji 2 wspierane są między innymi tzw. Partnerstwa Strategiczne. Jest to akcja zdecentralizowana, zarządzana przez narodowe agencje programu Erasmus+ Młodzież w poszczególnych krajach programu. Celem Partnerstw Strategicznych jest międzynarodowa wymiana dobrych praktyk i tworzenie różnych innowacyjnych narzędzi, metod i programów w obszarze edukacji pozaformalnej (poza systemem edukacji szkolnej), zwiększających kompetencje kluczowe młodzieży oraz osób pracujących z nią. W tej akcji duży nacisk położony jest na wypracowywanie konkretnych rezultatów, które pomogą rozwijać wśród młodzieży m.in. umiejętności skutecznego działania, kompetencje językowe czy związane z wykorzystywaniem technologii informacyjnych, a wśród pracowników młodzieżowych – np. kompetencje w zakresie korzystania z nowych metod dydaktycznych w pracy poza systemem edukacji formalnej. Jeśli chodzi o podobieństwa z dotychczasowymi działaniami, można powiedzieć, że akcja 2 przypomina nieco akcję „Młodzież w demokracji” programu „Młodzież w działaniu”. O dofinansowanie mogą bowiem ubiegać się również projekty partnerstw z udziałem samorządów lokalnych, służące wypracowaniu nowych programów i form wsparcia młodzieży. Największe podobieństwo zachodzi z Akcją 1.2., ponieważ w Partnerstwach Strategicznych ujęto Międzynarodowe Inicjatywy Młodzieżowe. Są to specyficzne projekty partnerstw bazujące na współpracy międzynarodowej zarezerwowane dla młodzieży w wieku 13-30 lat. Dzięki nim młodzi ludzie mogą zrealizować swoje pomysły na działania lokalne przy współpracy z rówieśnikami z krajów programu.
Ile instytucji może brać udział w Partnerstwach Strategicznych?
Wystarczą dwie. I co ważne, wachlarz uprawnionych do tego podmiotów się zwiększył. W programie „Młodzież w działaniu” mogły uczestniczyć wyłącznie organizacje i instytucje działające non-profit. Teraz program otworzył się np. na spółdzielnie socjalne czy firmy, mające rozwinięte strategie odpowiedzialnego biznesu. Przy okazji warto wspomnieć, że akcja 2 może też służyć rozwojowi instytucjonalnemu organizacji. Różne podmioty mogą otrzymać dofinansowanie na wypracowanie - w ramach współpracy międzynarodowej - swojej strategii rozwoju organizacji.
Jaka jest różnica między partnerstwami a międzynarodowymi inicjatywami młodzieżowymi?
W przypadku inicjatyw nie ma nacisku na konkretny, namacalny rezultat - chodzi raczej o nawiązywanie współpracy, otwieranie się na nowe kultury, przeciwdziałanie nietolerancji i kształtowanie przedsiębiorczości, rozumianej jako umiejętność skutecznego działania. Można więc powiedzieć, że poprzeczka jest zawieszona nieco niżej. W inicjatywach mogą brać udział osoby w wieku od 13 do 30 lat. Najważniejsza różnica w porównaniu z akcją 1.2 programu „Młodzież w działaniu” polega na tym, że o dofinansowanie mogą ubiegać się wyłącznie projekty realizowane z udziałem zagranicznych partnerów. Inicjatywy krajowe przeszły do historii. Takie jest stanowisko Komisji Europejskiej: skoro wszystkie państwa składają się do jednego budżetu, mogą nie chcieć, by z ich środków finansowano w innym kraju przedsięwzięcia o lokalnym charakterze. Inicjatywy krajowe będą więc musiały szukać finansowania gdzie indziej.
Nowa akcja 3 przypomina natomiast dawną akcję 5.1 programu „Młodzież w działaniu”. Tak, to akcja, która wspiera rozwój polityki młodzieżowej. Organizacje pozarządowe i instytucje publiczne będą mogły uzyskać dofinansowanie na organizację seminariów, konsultacji młodzieżowych czy wydarzeń symulujących pracę instytucji demokratycznych.
Jak zmieniły się zasady finansowania projektów w programie Erasmus+?
Tu zmiany są zasadnicze. W nowym programie rozliczanie większości kosztów, przynajmniej jeśli chodzi o Akcję 1, jest oparte na ryczałtach. W ten sposób rozliczane są np. wydatki związane z podróżą. W inny sposób – uwzględniając rzeczywiste wydatki – podchodzi się tylko do tzw. kosztów związanych ze specjalnymi potrzebami, czyli wizami i wsparciem dla osób z mniejszymi szansami.
Ogólny budżet Erasmusa+ ma być o 40 proc. większy od kwot, które wydano na realizację poprzedniej edycji programów. Czy w związku z tym projektów będzie więcej?
Tego się raczej nie spodziewam w tym roku, lecz w latach kolejnych. Budżet na obszar młodzieży jest w tym roku dokładnie taki, jak w roku ubiegłym, większe kwoty pojawią się dopiero w następnych latach. Poza tym trzeba pamiętać, że mamy pierwszy rok działania programu, więc aplikacji może być mniej. Jak będzie w rzeczywistości – przekonamy się już 30 kwietnia.