Platforma spełniająca marzenia
O polityce młodzieżowej w Niemczech, stosunku Niemców do mobilności międzynarodowej i narzędziach wspierających wyjazdy za granicę z Robertem Helm-Pleuger’em, pracownikiem Krajowego Biura Eurodesku w Niemczech, rozmawia Wawrzyniec Pater.
Wawrzyniec Pater: Pamiętam jak świeżo zatrudniona pracownica jednego z Krajowych Biur Eurodesku, nie mogła zrozumieć dlaczego, niektórzy pracują dla Eurodesku po kilkanaście lat. Ty w Eurodesku pracujesz od 2002 r.
Robert Helm-Pleuger: Dla mnie Eurodesk to nie tylko aktywność zawodowa, to rodzaj postawy życiowej. Poza tym praca w Eurodesku daje nieskończenie wiele możliwości. Pracujesz w kraju, wyjeżdżasz za granicę, spotykasz się z ekspertami, piszesz teksty, wymyślasz filmiki, spoty radiowe, pracujesz online i offline. Szkolisz i ekspertów od młodzieży, i samą młodzież, organizujesz wydarzenia, spotykasz młodych ludzi na targach i sesjach informacyjnych, współpracujesz z mediami nowymi i tradycyjnymi. Chyba nie znam nikogo, kto miałby tak różnorodną pracę.
W Niemczech, tak jak w wielu europejskich krajach istnieje ministerstwo odpowiadające za młodzież (a także rodziny, seniorów i kobiet). Jakie są priorytety ministerstwa jeśli chodzi o młodych ludzi?
To nie takie proste. Owszem, mamy w Niemczech ministerstwo działające na poziomie federalnym, ale praca z młodzieżą i edukacja pozaformalna leżą przede wszystkim w kompetencjach 16 landów. Ministerstwo federalne odpowiada za ustawy regulujące ochronę młodzieży, strategię młodzieżową, ale angażuje się też mocno we wspieranie pracy z młodzieżą na poziomie międzynarodowym. Przykładem niech będzie Polsko Niemiecka Współpraca Młodzieży. Niektóre z krajów związkowych również aktywnie wspierają międzynarodowy wymiar pracy z młodzieżą.
A jak postrzegana jest edukacja pozaformalna przez niemieckich pracodawców?
W swoim CV młody człowiek w Niemczech powinien wykazać się wykształceniem formalnym, doświadczeniem na rynku pracy (np. pracą wakacyjną, praktyką, szkoleniami zawodowymi) oraz regularną pracą w charakterze wolontariusza (np. w straży pożarnej, klubie sportowym, stowarzyszeniu młodzieżowym) lub wolontariatem długoterminowym - krajowym lub międzynarodowym. Ten ostatni dla wielu młodych Niemców jest etapem w ich rozwoju zawodowym. Edukacja międzykulturowa i uczenie się języków za granicą postrzegane są przez pracodawców jako ważne doświadczenie życiowe, a nie jako strata czasu.
Pomówmy o wolontariacie, który, mam wrażenie, jest w Niemczech bardzo popularny wśród młodzieży. Ile macie jest programów wolontariackich?
Na omówienie wszystkich programów w tym wywiadzie nie starczyłoby miejsca. W uproszczeniu: w Niemczech działają programy krajowe takie jak Woluntarystyczny Rok Socjalny (FSJ - 56347 uczestników w latach 2017/18), Woluntarystyczny Rok ekologiczny (FÖJ - 2995 uczestników w latach 2017/18) i Wolontariat Federalny przeznaczony dla osób do 27 roku życia (BFD - 30949 uczestników w roku 2018). Młodzi Niemcy mogą uczestniczyć też w programach międzynarodowych – Europejskim Korpusie Solidarności (528 uczestników w roku 2018), Weltwärts – wolontariacie skierowanym na rozwój młodych uczestników (3252 uczestników w roku 2018), kulturweit, wolontariacie kulturowym (2018 - 483 uczestników) oraz Międzynarodowym Wolontariacie Młodzieżowym (2706 uczestników w roku 2018). Te programy prowadzą Ministerstwa Federalne. Pierwsze cztery: Ministerstwo Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży, programem Weltwärts zarządza Ministerstwo Współpracy Gospodarczej I Rozwoju, a Kulturweit – Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Do tego dochodzą programy powadzone przez fundacje prywatne, podobne do biur współpracy polsko-niemieckiej. Prowadzimy dwustronną współpracę młodzieży z Francją, Republiką Czeską, Izraelem, Rosją, Grecją, Holandią, Wielką Brytanią oraz wieloma krajami z całego świata. Jednym z podstawowych zadań niemieckiego Eurodesku jest informowanie o tych programach.
Faktycznie jest o czym informować. A nie wspomniałeś jeszcze o programach finansujących przyjazdy młodych obcokrajowców do Niemiec. W bazie Eurodesk Polska mamy takie programy jak International Bauorden, Action Reconciliation Service for Peace, Freunde der Erziehungskunst Rudolf Steiners, Internationale Jugendgemeinschaftsdienste. Wszystkie oferują przyjeżdżającym bardzo dobre warunki, niekiedy lepsze niż Europejski Korpus Solidarności.
Wymieniłeś organizacje pozarządowe, które odgrywają bardzo ważną rolę w krzewieniu międzynarodowej pracy z młodzieżą i pracy na rzecz pokoju w Niemczech. Jest ich znacznie więcej. Niektóre powstały zaraz po pierwszej wojnie światowej stawiając sobie za cel rekonstrukcję miejsc zniszczonych w czasie wojny i działanie na rzecz przyjaźni i pokoju. Organizowały worcampy i inne możliwości wymiany międzynarodowej. Dziś wiele z nich pełni rolę organizacji wysyłających i goszczących w różnych programach wspierających mobilność młodzieży.
Dlaczego mobilność jest tak ważna w socjalizacji młodych Niemców?
To wynika z kilku czynników. Najważniejszy związany jest z historycznym dziedzictwem Niemiec, które ma olbrzymi wpływ na nasze społeczeństwo. Wielu Niemców ma głębokie przekonanie, że ponoszą odpowiedzialność za utrzymanie pokoju w zjednoczonej Europe. Wymiany międzynarodowe traktowane są więc nie tylko jako „coś fajnego”, ale jako narzędzie realizujące tą odpowiedzialność. Pracę z młodzieżą w wymiarze międzynarodowym Niemcy postrzegają jako aktywne działanie na rzecz pokoju w naszym społeczeństwie, element walki z rasizmem i ksenofobią i klucz do międzynarodowego zrozumienia.
Przy takim podejściu i takiej liczbie możliwości musi być ogrom pracy informacyjnej. Czy Eurodesk w Niemczech jest najważniejszą strukturą stworzoną do tego celu? Czy jest oficjalnie uznawany jako narzędzie do realizacji celów polityki młodzieżowej w Niemczech?
W roku 2019 niemiecka sieć Eurodesku miała ponad 70 tys. indywidualnych kontaktów z młodymi ludźmi – bezpośrednio w biurach, na targach, przez telefon, e-mail. Nasz poświęcony mobilności portal - rausvonzuhaus.de - miał ponad 4.6 miliona odsłon. Z pewnością mamy wkład w rozpowszechnianie informacji o mobilności wśród młodych Niemców. Władze widzą potrzebę naszej działalności i z uznaniem odnoszą się do zadań, które realizujemy.
Wspomniałeś o portalu rausvonzuhaus. Znajduje się na nim platforma z ofertami wyjazdów za granicę typu last minute, które publikują organizacje wysyłające młodych ludzi za granicę. Na polskiej stronie Eurodesku wkrótce powstanie coś podobnego. W zakładce „Weź udział” będzie można znaleźć oferty wyjazdów, projektów, szkoleń publikowane zarówno przez Krajowe Biuro jak i organizacje wysyłające. Jak popularna jest niemiecka platforma wśród młodych Niemców?
Platforma Last Minute Offers to jeden z naszych największych sukcesów. Oferuje młodym możliwości wyjazdu, które spełniają ich marzenia o mobilności. W ciągu roku na platformie pojawia się od 1500 do 2000 ofert projektów, wspieranych przez programy mobilnościowe. Oferty w naszej bazie zawsze mają określone daty, organizację wysyłającą i goszczącą. Baza zwiera faktyczne propozycje last minute, także na wyjazdy długoterminowe. Nawet teraz w czasie pandemii można znaleźć projekty, które zaczynają się w ciągu najbliższych czterech tygodni. Platforma cieszy się olbrzymią popularnością. Niektóre oferty są przeglądane ponad 2000 razy. Średnio jedną ofertę ogląda ok. 100 osób.
A jak Covid-19 wpłynął na działalność Eurodesku w Niemczech?
Pandemia miała gigantyczny wpływ na nasza pracę. Młodzi z rezerwą podchodzą do wyjazdów za granicę. Próbujemy ich motywować. Uczestniczyliśmy np. w europejskiej kampanii Eurodesku „Nie przestawaj marzyć – zacznij planować”. Pandemia się kiedyś skończy i wszyscy młodzi będą znowu mogli bez przeszkód wyjeżdżać za granicę. A my w dalszym ciągu będziemy ich informować, jakie mają możliwości.
Wywiad został opublikowany w kwartalniku "Europa dla Aktywnych"