Mongolia uczy się na naszych błędach - edukacja włączająca
Polacy i Belgowie uczą mongolskich nauczycieli, jak reagować na potrzeby osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Projekt „MELINC” ma zmienić nie tylko warunki w mongolskich szkołach, ale przede wszystkim mentalność nauczycieli.
Już w 2015 r. Komitet Praw Osób Niepełnosprawnych opublikował raport na temat Mongolii, w którym alarmował, że liczba nauczycieli przeszkolonych w nauczaniu dzieci niepełnosprawnych pozostaje niska, stwierdzając jednocześnie, że przyszli pedagodzy powinni edukować się obowiązkowo w tym zakresie. Komitet zalecił również stworzenie konkretnej polityki i programów oraz zaplanowanie budżetu na wdrożenie integracyjnego systemu edukacji, by „zapewnić wysokiej jakości edukację włączającą dla wszystkich dzieci niepełnosprawnych w ich własnych miejscowościach”. W Mongolii żyje ponad 100 tysięcy osób z niepełnosprawnościami, co dziesiąta to jeszcze dziecko.
– Pojęcie niepełnosprawności w naszym kraju różni się od tego znanego w świecie zachodnim i nie jest jednoznaczne. Nie umiemy jeszcze identyfikować potrzeb dzieci i odpowiadać na nie – wyjaśnia dr Odgerel Dandii z Mongolskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego. – Zarówno Komitet Praw Osób Niepełnosprawnych, jak i Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych zobowiązuje nas do zmian. Słyszeliśmy i czytaliśmy wiele o efektywnej, wielokulturowej edukacji włączającej w krajach europejskich, dlatego zdecydowaliśmy się na międzynarodową współpracę – dodaje.
Projekt „MELINC” opiera się na wymianie doświadczeń kadry akademickiej i profesjonalistów różnych dyscyplin z Mongolii, Belgii oraz Polski. Rozpoczął się w 2021, a zakończy w 2024 r. Do tego czasu międzynarodowe zespoły ekspertów mają wypracować kurs online dotyczący edukacji włączającej. To z założenia uniwersalne narzędzie, które można dostosować do różnych grup docelowych. Powstaną również trzy specjalne ośrodki – miejsca wsparcia dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz ich otoczenia, głównie rodziców i nauczycieli. Ośrodki będą działać w Ułan Bator (centrum Mongolii), Kobdo (zachodnia część kraju) oraz Dornod (wschód).
– Wspólnie trzy publiczne uczelnie partnerskie, które szkolimy, mają przekazać wiedzę prawie wszystkim nauczycielom w Mongolii – podkreśla koordynatorka projektu, prof. Gracienne Lauwers z Wolnego Uniwersytetu Brukselskiego. I dodaje, że niezbędne jest odpowiednie wyposażenie szkół i nowo powstających mongolskich centrów m.in. w pomoce zastępujące mowę, na przykład do komunikacji alternatywnej AAC. Zdaniem prof. Gracienne Lauwers zakup sprzętu ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów projektu.
– Naszym celem jest uczenie konkretnych rozwiązań: co nauczyciel może zaproponować uczniowi, który ma problem z koncentracją? Albo temu, który jest w trudnej sytuacji rodzinnej, co w czasie pandemii wyklucza go z udziału w zajęciach? Nasza, mam na myśli Polskę i Belgię, droga do tworzenia systemowych rozwiązań jest wyboista. Jednak tu nie chodzi o to, aby o edukacji włączającej informować. Tu chodzi o wykorzystanie naszego doświadczenia w myśleniu, próbowaniu, tworzeniu rozwiązań. Napotykamy bariery w zasobach, finansowe czy kadrowe. To jest cenne, że partnerzy mogą się uczyć na naszych błędach. Nie ma kraju idealnego – zaznacza dr Anna Drabarz, pełnomocnik dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku ds. Niepełnosprawności.
– Zmiana nastawienia i zrozumienia ludzi wymaga wiele wysiłku, dlatego ważne jest uwzględnienie w projekcie „MELINC” treści dotyczących identyfikacji problemów i pracy z dziećmi, które mają specjalne potrzeby. Na początku realizacji projektu zbadaliśmy potrzeby nauczycieli. Wiemy, że chcą od nas dbałości o jakość edukacji i treści oraz powszechnie dostępnych kursów elektronicznych – dodaje dr Odgerel Dandii z Mongolskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego.
Uczestnicy projektu w pierwszym roku działania opracowali dziewięć pierwszych modułów internetowych na temat ram prawnych edukacji włączającej. – Za nami szkolenia online, wewnętrzne i dla szerokiej publiczności, pilotaże kolejnych części kursu, konferencje, zarówno online, jak i na żywo, w Ułan Bator – wylicza prof. Gracienne Lauwers. Obecnie zespół z Uniwersytetu w Białymstoku pracuje nad modułami pedagogicznymi dotyczącymi edukacji włączającej.
Partnerzy „MELINC” wierzą, że swoim przełomowym projektem wzmocnią w mongolskim społeczeństwie poczucie integracji i szacunek do inności. – Prawa osób z niepełnosprawnościami muszą być przede wszystkim znane i promowane w środowisku edukacyjnym, ponieważ nie ma w społeczeństwie nic ważniejszego niż dobro dzieci. Nasz projekt jest ważnym krokiem do zakończenia segregacji, wykluczenia i biedy. Społeczeństwo włączające to społeczeństwo uczciwe i sprawiedliwe – podsumowuje koordynatorka projektu „MELINC” prof. Gracienne Lauwers.
Informacje o projekcie:
„MELINC – Training Teachers for Inclusion in Mongolia” realizowany jest w ramach akcji KA 2 programu Erasmus+.
Koordynator projektu: Vrije Universiteit Brussel.
Partnerzy: Mongolian National University of Education, Dornod University, Khovd State University, Uniwersytet w Białymstoku, European Association for Education Law and Policy.
Dofinansowanie: 657 000,00 euro.
Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 1/2022